Nowości

Ocena ryzyka zawodowego w doborze odzieży ochronnej

Zapewnienie odpowiedniej ochrony pracownikom to obecnie jeden z najważniejszych, o ile nie najważniejszy, cel wszystkich przedsiębiorstw. Ocena ryzyka zawodowego odgrywa główną rolę w identyfikacji zagrożeń oraz w związanym z tym procesem wyboru odzieży ochronnej.
Z tego artykułu dowiesz się więcej na temat tego, dlaczego analiza potencjalnego ryzyka jest niezbędna, aby odpowiednio zadbać o zdrowie i bezpieczeństwo pracowników. Poznasz również czynniki, które należy wziąć pod uwagę, wybierając odpowiednią odzież ochronną. Zapraszamy do lektury!

Rola oceny ryzyka zawodowego w zapewnieniu bezpieczeństwa

Ocena ryzyka zawodowego to absolutna podstawa oraz niezbędny proces, pozwalający na zapewnienie bezpieczeństwa pracownikom z różnych gałęzi przemysłu. To pierwszy i najważniejszy krok, podejmowany w celu zapobiegania niepożądanym zdarzeniom związanym z wykonywaną pracą.


Poprzez bardzo dokładną i szczegółową ewaluację potencjalnych czynników niebezpiecznych oraz identyfikację możliwych zagrożeń, ocena ryzyka pozwala na wyposażenie pracowników w środki ochrony, dzięki którym mogą oni uniknąć różnego rodzaju wypadków.


Dzięki kompleksowej i wielostopniowej ocenie ryzyka, firmy mogą zyskać bezcenny wgląd w konkretne zagrożenia, charakterystyczne dla danego stanowiska pracy.


Niezależnie od tego, czy jest to potencjalna ekspozycja na działanie toksycznych substancji, niebezpieczeństwo związane z działaniem maszyn, czy niedostateczną ergonomią miejsca pracy, szczegółowa ewaluacja i analiza wszystkich czynników pozwala pracodawcom na stworzenie adekwatnych protokołów i przepisów bezpieczeństwa oraz wdrożenie odpowiednich środków ochrony, a tym samym ograniczenie ryzyka.
 

Pracownik przemysłowy w odzieży multiochronnej

Kroki procesu oceny ryzyka zawodowego

Proces oceny ryzyka zawodowego składa się z kilku etapów. Modelem rekomendowanym oraz stosowanym przez Państwową Inspekcję Pracy jest metoda oceny ryzyka znana jako Metoda Pięciu Kroków. Metoda ta została stworzona na początku lat 90. , przez Brytyjską Inspekcję Pracy (HSE - Health and Safety Executive) i od tego czasu jest systematycznie udoskonalana. Od kilku lat poleca ją i promuje również Polska Inspekcja Pracy.

Efektywne zarządzanie ryzykiem w miejscu pracy powinno obejmować przede wszystkim wprowadzanie środków i rozwiązań, których celem jest zapobieganie występowania niepożądanych incydentów. W tym przypadku stosujemy zasadę: „Lepiej zapobiegać, niż leczyć”, czy też, w przypadku firm, lepiej zapobiegać, niż robić bilans strat.

Pięć Kroków to metoda o potwierdzonej skuteczności, pozwalająca na rzetelną ocenę ryzyka w miejscu pracy. Jej implementacja jest szczególnie korzystna w przypadku małych i średnich przedsiębiorstw, w których bardzo często nie ma możliwości stworzenia osobnego działu zajmującego się bezpieczeństwem i higieną pracy. Jej poszczególne etapy obejmują:

  • krok pierwszy: identyfikacja zagrożenia – proces oceny rozpoczynamy od identyfikacji zagrożenia ze strony czynników środowiska pracy, poprzez sporządzenie listy i przegląd stanowisk objętych ryzykiem oraz obserwację pracowników. Następnie należy dokonać analizy potencjalnych czynników, mogących mieć niekorzystny wpływ na zdrowie lub bezpieczeństwo, korzystając z dokumentacji medycznej pracowników i innych dostępnych źródeł. Pomoże to w podjęciu odpowiednich działań pozwalających na wykluczenie potencjalnych zagrożeń;
  • krok drugi: określenie, kto może być zagrożony oraz w jaki sposób pracodawca ma obowiązek dbać o swoich pracowników – w drugim kroku oceny ryzyka pracodawca musi zidentyfikować wszystkie osoby, które mogą być zagrożone – nie tylko pracowników zatrudnionych na potencjalnie niebezpiecznych stanowiskach, lecz również osoby pracujące w ich sąsiedztwie, dodatkowy personel, jak na przykład panie sprzątające, a nawet goście, jeśli mają oni możliwość przebywania w danym pomieszczeniu czy strefie. Specjalną uwagę należy zwrócić na osoby, w przypadku których następstwa zagrożeń mogą być szczególnie ciężkie, takie jak kobiety w ciąży lub osoby niepełnosprawne. Dodatkowo trzeba koniecznie poinformować wszystkich pracowników, włącznie z podwykonawcami, o ryzykach związanych z danymi stanowiskami;
  • krok trzeci: oszacowanie ryzyka na podstawie zarejestrowanych zagrożeń – po przygotowaniu spisu stanowisk oraz zidentyfikowaniu zagrożeń, należy oszacować szanse na ich wystąpienie, przewidzieć, jak poważne mogą być ich skutki oraz ustalić środki zapobiegawczo-ochronne, które należy przedsięwziąć. Ryzyko szacuje się na podstawie trójstopniowej skali, która pozwala uwzględnić prawdopodobieństwo zdarzeń jako duże, średnie lub małe;
  • krok czwarty: podsumowanie i sformułowanie wniosków do oceny ryzyka – dokumentacja dotycząca oceny ryzyka jest wymogiem prawnym, podyktowanym art. 226 Kodeksu Pracy. Przepisy jednak nie określają tego, jak dokument ma wyglądać – może więc mieć formę notatek, wydruku lub folderu komputerowego. Podczas wcześniejszych kroków warto na bieżąco sporządzać notatki, a następnie, na ich podstawie, przygotować wnioski obejmujące działania naprawcze dotyczące zaobserwowanych nieprawidłowości oraz działania profilaktyczne. Dokumentację należy zachować na przyszłość. Co najmniej do czasu kolejnej kontroli stanowisk pracy;
  • krok piąty: przegląd i aktualizacja oceny ryzyka – krok ten obejmuje ewaluację i ocenę efektywności wdrożonych środków zaradczych. Działania na tym etapie mogą obejmować:
    • pomiary efektywności ochrony na stanowiskach, na których grozi np. porażenie prądem,
    • kontrolę oznaczeń i zabezpieczeń w miejscach niebezpiecznych,
    • sprawdzenie czy pracownikom zostały wydane środki ochrony oraz czy wiedzą oni, jak poprawnie się nimi posługiwać.

Znaczenie oceny ryzyka zawodowego na stanowisku pracy

Rodzaj i poziom zagrożenia pracownika oraz prawdopodobieństwo wystąpienia niepożądanych zdarzeń związanych z wykonywaną pracą różnią się w zależności od zajmowanego przez niego stanowiska. Przykładowo na inne czynniki narażony jest pracownik biurowy, a na inne robotnik z huty szkła.

Wszystkie te różnice powodowane są przez warunki panujące na stanowisku, narzędzia oraz maszyny wykorzystywane przez pracowników, a także stopień narażenia ich na działanie szkodliwych substancji.

Dostosowanie oceny ryzyka do konkretnego stanowiska pomaga więc lepiej zrozumieć wszystkie zagrożenia, a tym samym pozwala dobrać optymalne środki zapobiegawcze, idealnie dopasowane do wymogów zarówno stanowiska, jak i samego pracownika.

Korzyści płynące z tak indywidualnego podejścia obejmują:

  • lepsze zarządzanie ryzykiem,
  • poprawę warunków pracy,
  • zwiększenie bezpieczeństwa pracowników.
Odzież ochronna

Wybór odzieży ochronnej na podstawie oceny ryzyka zawodowego

Prawidłowo dokonana ocena ryzyka zawodowego pozwala na wybór odpowiedniej odzieży ochronnej dla pracownika, czyli takiej, która chroni zdrowie i życie osoby pracującej na wymagającym stanowisku przed szkodliwymi czynnikami. Do tych faktorów zaliczają się takie zagrożenia, jak:

  • woda,
  • ogień,
  • substancje żrące i gazy,
  • elektryczność,
  • szkodliwe opary,
  • hałas o dużym natężeniu,
  • ryzyko uszkodzeń mechanicznych,
  • wysoka lub niska temperatura.

Należy przy tym zaznaczyć, że nie każde stanowisko wymaga takich samych środków ochrony indywidualnej, do których zalicza się również odzież ochronną.

Ubrania oraz akcesoria powinny być dopasowane do pełnionej pozycji – przykładowo spawacz będzie potrzebować odzieży trudnopalnej, spełniającej normy EN 11611 i EN 11612, a pracownik stacji benzynowej może potrzebować odzieży antyelektrostatycznej, spełniającej normę EN 1149-5.

Jak widać, prawidłowo i rzetelnie przeprowadzona ocena ryzyka w miejscu pracy pozwala ustalić, na jakie zagrożenia jest narażony pracownik, a tym samym dobrać niezbędne środki profilaktyczne zmniejszające ryzyko występujące w środowisku pracy, które faktycznie będą spełniały swoje zadanie w konkretnych warunkach, a przy tym będą zgodne z wymogami przepisów BHP.

Sprawdź naszą ofertę: Wynajem odzieży ochronnej

Przykłady oceny ryzyka zawodowego i następstwa dla pracowników

Ponieważ teoria nie zastąpi praktyki, poniżej przedstawiamy przykład oceny ryzyka na stanowisku pracy z branży spawalniczej oraz to, jak przeprowadzenie takiej oceny wpłynęło na dobór odzieży ochronnej.

Zadaniem spawacza jest cięcie i/lub łączenie elementów wykonanych z różnych materiałów przy użyciu odpowiednich narzędzi. Praca może odbywać się na otwartej przestrzeni lub w zamkniętym pomieszczeniu, a także na wysokości oraz pod wodą. Środowisko pracy może być więc bardzo zróżnicowane, a każda lokalizacja wymaga adekwatnych środków ochrony osobistej.

Zagrożenia w środowisku pracy, na które jest narażony spawacz, dzielimy na:

  • fizyczne – np. hałas, porażenie prądem, odpryski metali, zapylenie itp.;
  • biologiczne – takie jak wirusy, bakterie i grzyby;
  • chemiczne – substancje toksyczne i żrące, dymy powstające przy spawaniu, preparaty chemiczne;
  • czynniki psychofizyczne – obciążenie statyczne oraz dynamiczne.

Techniczne środki ochrony osobistej w przypadku spawacza powinny więc obejmować specjalną odzież dla spawaczy zgodną z normą PN-EN ISO 13688. W naszej ofercie te wymogi spełniają kolekcje Sparkle, Flame Pro, Multi Splash oraz Flame Q.

Poza ubraniem ochronnym w skład wyposażenia spawacza powinien wchodzić również fartuch ochronny i specjalne rękawy ochronne oraz dodatkowe akcesoria zabezpieczające przed promieniowaniem i iskrami.

Podobnych środków ochrony jak spawacz będą wymagać na przykład elektryk czy konserwator, choć w ich przypadku stosowane narzędzia mogą się oczywiście różnić, co także należy wziąć pod uwagę, dobierając odzież ochronną.

Sprawdź również: Normy odzieży ochronnej i roboczej które muszą zostać spełnione

Podsumowanie – znaczenie dokładnej oceny ryzyka zawodowego

Obowiązkiem pracodawcy jest zapewnienie bezpieczeństwa i ochrony swoim pracownikom, a w tym celu obowiązkowe jest przeprowadzenie oceny ryzyka związanego z pracą na konkretnym stanowisku lub stanowiskach.

Stosowanie zaawansowanych technologii i środków ochrony oraz nowoczesnych rozwiązań, mających na celu ograniczanie oraz zapobieganie występowania zdarzeń niepożądanych, jest bardzo doceniane przez pracowników, a tym samym przekłada się na ich rzetelność i zaangażowanie w wykonywane zadania.

Równocześnie, co bardzo istotne, stosowanie rozwiązań mających na celu optymalizację warunków pracy jest wymogiem prawnym, a niedostosowanie się do niego może mieć poważne konsekwencje dla przedsiębiorcy.

Dobierając środki ochrony, konieczne jest wzięcie pod uwagę każdego z czynników środowiska pracy. W przypadku generalizacji każdy niuans może obniżyć poziom bezpieczeństwa pracownika, co będzie mieć poważne konsekwencje zarówno dla pracownika, jak i pracodawcy.